گرامیداشت روز جهانی خاک در دانشگاه تبریز

آئین گرامیداشت روز جهانی خاک، با شعار «خاک و آب، منشا زندگی» با حضور جمعی از مسئولان استانی، استادان، کارشناسان، صاحب‌نظران، رئیس دانشگاه تلعفر عراق و هیات همراه، دانشجویان و کشاورزان در سالن آمفی‌تئاتر شهید سلمانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز برگزار شد.

کسی که آب و خاک داشته باشد و در عین حال فقیر زندگی کند، خداوند او را از رحمتش دور می‏ کند

دکتر جلیل شفق کلوانق، رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در این مراسم با اشاره به مفهوم روایتی از دانشمند واقعی، حضرت علی(ع) در مورد اهمیت آب و خاک گفت: حضرت علی علیه‌السلام در این باره به صراحت تاکید می کند «مَنْ وَجَدَ ماءً وَ تُرابا ثُمَّ اِفْتَقَرَ فَاَبْعَدَهُ اللّهُ» کسی که آب و خاک داشته باشد و در عین حال فقیر زندگی کند، خداوند او را از رحمتش دور می‏ کند.

وی در ادامه افزود: در حال حاضر به برکت انقلاب اسلامی و با تلاش تلاشگران سازمان جهاد کشاورزی و کشاورزان زحمت کش حدود 80 درصد مواد غذایی در کشور تولید می شود که اگر این مقدار به حدود 90 درصد برسد در تولید محصولات غذایی به تراز  خودکفایی خواهیم رسید و آن 10 درصد باقی مانده با جایگزینی با سایر محصولات و یا با واردات و صادرات قابل حل است.

رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در بخش دیگر سخنان خود با بیان اینکه در دنیا 40 چالش مهم وجود دارد که از این تعداد 31 مورد در ایران رخ می دهد، تصریح کرد: بر اساس آمارهای موجود ایران رتبه اول فرسایش خاک در جهان را دارد که بخشی از این مربوط به قرار گرفتن ایران در عرض های کویری و بخشی بارشی از میانگین بارش سالانه پایین می باشد.

دکتر شفق کلوانق با اشاره به اولویت بندی مهمترین نیاز انسانها افزود: امنیت، هوا، آب و غذا چهار اولویت مهم از  نیازهای انسانها هستند.

فرسایش و آلودگی خاک، تهدیدی جدی برای امنیت غذایی و محیط زیست

دکتر اکبر فتحی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه 5 دسامبر روز جهانی خاک نامگذاری شده و در این ارتباط نیز برای ارزش گذاشتن به اهمیت خاک و پیشگیری از نابودی آن همه ساله برنامه های مختلفی برگزار می شود، یادآور شد: با توجه به اهمیت خاک به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر زندگی و در راستای ارج نهادن به اهمیت خاک و جلوگیری از تخریب و نابودی آن، امسال مراسم روز جهانی خاک با شعار«خاک و آب، منشأ زندگی» با حضور دستگاه های مختلف در دانشگاه تبریز برگزار می شود.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه امروزه خاک کاربرد و اهمیت زیادی در زندگی روزمره انسانها دارد، تصریح کرد: زندگی با خاک معنا پیدا می کند و عامل اصلی تولید است و از این رو باید برای نسل امروز و آیندگان حفظ شود.

وی افزود: امروزه فرسایش و آلودگی خاک، تهدیدی جدی برای امنیت غذایی و محیط زیست است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی با بیان اینکه با از بین رفتن خاک امنیت غذایی ما دچار بحران خواهد شد، تصریح کرد: 45 درصد خاک اراضی استان برای فعالیت تولید محصولات کشاورزی نامناسب است.

به گفته وی شخم زدن در جهت شیب، استفاده نامناسب از کودها و سموم کشاورزی، استفاده از آب های نامتعارف و آلوده به فاضلاب و عدم اجرای آبخیزداری و آبخوانداری از جمله تهدیدهای فرسایش و نابودی خاک است.

آب و خاک به عنوان منشاء زندگی انسانها

دکتر علی اصغر جعفرزاده، استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز نیز در این مراسم در ابتدا با اشاره به آیات و روایات مختلف در مورد اهمیت حفظ خاک و آب گفت: آفرینش انسان از خاک است و در این باره بر اساس آیات و روایات آب و خاک به عنوان منشاء زندگی انسانها است و باید برای حفظ و احیای آن تلاش کنیم.

وی در ادامه با بیان اینکه خاک و آب نعمت و امانت الهی است و باید برای نسل های آینده حفظ کنیم، خاطر نشان کرد: برای تشکیل یک سانتی متر خاک در سطح زمین، بسته به شرایط گاهی تا حدود 300 سال زمان نیاز است.

استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز افزود: انسانها هر روز اراضی کشاورزی را به طرق مختلف از بین می برند که ویلاسازی از جمله یکی از این تهدیدهاست. 

بر پایه همین گزارش؛ گرامیداشت روز جهانی خاک با شعار «خاک و آب، منشأ زندگی» توسط سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی و مشارکت دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، انجمن روابط عمومی آذربایجان شرقی (نمایندگی انجمن روابط عمومی ایران در استان)، اداره کل محیط‌زیست استان، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، صداوسیما، اتاق اصناف کشاورزی استان، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان، سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان و اداره کل امور روستایی و شوراهای استانداری آذربایجان شرقی در دانشگاه تبریز برگزار شد.

رونمایی از اثر تصویری «خاک و آب، منشأ زندگی» که به دو زبان انگلیسی و فارسی، شعرخوانی توسط آقای جوادی، کشاورز و شاعر اهل شهرستان میانه، تجلیل از خادمین حوزه خاک و برگزیدگان "جشنواره نقاشی روز جهانی خاک" از دیگر برنامه های این آئین بود.

پنجم دسامبر ۲۰۲۳ برابر با ۱۴ آذر ۱۴۰۲ از سوی سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) به‌عنوان روز جهانی خاک نام‌گذاری شده است و همچنین قانون «حفاظت خاک» در ایران سال ۱۳۹8 خورشیدی به تصویب رسیده است. ‌